روایتی از دشمنی دو کارگردان بزرگ سینما
تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۹۷۶۴۸
آفتابنیوز :
وقتی کل تاریخ رسانه سینما را در نظر میگیریم، تقریباً هیچ فیلمسازی نمیتواند ادعا کند که به اندازه «اورسن ولز» در تکامل آن تأثیرگذار است، سینماگری که از طریق شاهکارهای پیشگامانه خود مانند «همشهری کین» و «ت مثل تقلب» تعریف جدیدی از زبان بصری فیلم ایجاد کرد و الهام بخش نوآوریهای جدیدی در سنتهای سینمایی در سراسر جهان شد اما یکی از کارگردانانی که در واقع میتواند ادعا کند به همان اندازه برای تاریخ سینما اهمیت دارد، کارگردان مولف و بزرگ سوئدی، «اینگمار برگمن» است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در حالی که رویکرد ولز به سینما سؤالات جالب بسیاری را در مورد خود شکل هنری ایجاد میکرد، برگمن از فیلمهایش برای کاوش عمیق تر در اسرار به ظاهر غیرقابل درک روانشناسی و شرایط انسانی استفاده کرد. نادیده گرفتن تأثیر اورسن ولز بر سینمای اروپا و به ویژه در موج نوی فرانسه غیرممکن است، اما «برگمن نیز تأثیر عمیقی بر چارچوب فیلمسازی آمریکایی به ویژه موج نوی سینمای آمریکا داشت.
تقریباً تا به امروز، هر فیلمساز برجستهای برای هر دو غول سینما احترام قائل است، اما آنها احترام یکسانی برای یکدیگر قائل نبودند. برای بسیاری از طرفداران و کارگردانان، فیلم «همشهری کین» نشان دهنده قله سینماست، اما برگمن اصلا تحت تاثیر آن قرار نگرفت، در واقع، او یک بار از آن به عنوان نمایشی غیر جالب یاد کرد و اصرار داشت که منتقدان و معاصرانش، ولز را بیش از اندازه و مبالغه آمیز تمجید کردهاند.
وقتی نظر برگمن را در مورد موقعیت فیلم «همشهری کین» و اورسن ولز در تاریخ سینما پرسیدند، در اظهارنظری معروف گفت: «برای من (اورسن ولز) فقط یک فریب است. خالی و خستهکننده است، مُرده است. «همشهری کین» که نسخهای از آن را دارم، عزیز منتقدان است، همیشه در صدر همه نظرسنجیهای انجامشده قرار دارد، اما فکر میکنم کاملاً خسته کننده است. مهمتر از همه، نقشآفرینیها بیارزش هستند. میزان احترامی که این فیلم دارد کاملاً باورنکردنی است!»
پس از شنیدن این صحبتها، مصاحبهگر طبیعتاً از برگمن درباره برخی از آثار دیگر ولز، مانند «آمبرسونهای باشکوه» پرسید و او پاسخ داد: « این فیلم نیز به شدت خسته کننده است. از نظر من، او فیلمسازی است که بسیار بیش از حد مورد توجه قرار گرفته است». به گفته این کارگردان سوئدی، مهارت های کارگردانی ولز توسط همه اطرافیانش به شدت اغراق شده بود.
این احساس قطعاً متقابل بود، زیرا ولز بارها دیدگاه سینمایی برگمن را مورد انتقاد قرار داده بود. ولز علاوه بر حمله به برند معنویگرایی هنری برگمن در اظهار نظری عنوان کرده بود که فیلمسازان اروپایی مانند «برگمن» و «میکل آنجلو آنتونیونی» بیش از حد بر ایدهها متمرکز بودند تا احساسات سینما.
ولز در نامهای به «باربارا لیمینگ» در سال ۱۹۸۳ اعلام کرد که مرگ را بر تجربه تماشای برخی از آثار آنها ترجیح میدهد.
ولز همچنین نوشته بود: «شما میتوانید تمام ایدههای همه فیلمها، از جمله ایدههای من، را روی سر یک سنجاق بنویسید. این شکل و قالبی نیست که در آن ایدهها بسیار پربار باشند. این شکل یا فُرمی است که ممکن است شما را درگیر کند یا وارد دنیایی کند یا از نظر احساسی شما را درگیر کند – اما ایدهها موضوع فیلم نیستند. من این حس وحشتناک را دارم که فیلم مُرده است و مثل یک قطعه فیلم در ماشینی است که کپی میشود و به مردم نشان داده می شود. به همین دلیل است که، فکر میکنم، فیلمهای من سینمایی هستند و به شدت متمایز هستند، زیرا نمیتوانم باور کنم که کسی به خواب نمیرود، مگر اینکه خواب باشد. تعداد زیادی از آثار برگمن و آنتونیونی هستند که من ترجیح می دهم بمیرم تا اینکه به تماشای آنها بنشینم»
از جمله افتخارات «اورسن ولز» که ساخت فیلمهایی چون «همشهری کین» و «امبرسونهای باشکوه» را در کارنامه سینمایی درخشان خود دارد، میتوان به کسب جایزه بزرگ جشنواره کن در سال ۱۹۵۲ برای «اتللو»، جایزه بهترین بازیگر کن در سال ۱۹۵۹ و دریافت جایزه بیستمین سال تاسیس جشنواره کن و جایزه بزرگ دستاورد فنی این جشنواره در سال ۱۹۶۶ اشاره کرد.
او همچنین در سال ۱۹۷۰ شیر طلای افتخاری ونیز را به خانه برد و در سال ۱۹۷۱ جایزه اسکار افتخاری دریافت کرد.
وی در ادامه موفقیتهایش در سال ۱۹۸۳ جایزه «لوکینو ویسکونتی» را از جوایز «دیوید دوناتلو» معروف به اسکار سینمای ایتالیا کسب کرد و در سال ۱۹۸۴ جایزه یک عمر دستاورد هنری را از انجمن کارگردانان آمریکا دریافت کرد.
«اورسن ولز» روز دهم اکتبر ۱۹۸۵ در سن ۷۰ سالگی در لسآنجلس درگذشت. وی با وجود آنکه در زمان خود کمتر مورد توجه قرار گرفت، امروزه یکی از کسانی است که از لحاظ جنبههای بصری سینما بسیار مورد تحسین است و فیلم «همشهری کین» او «عنوان بهترین فیلم اول» یک کارگردان در تاریخ سینما را در اختیار دارد.
«اینگمار برگمن» نیز از چهرههای برجستهی تاریخ سینمای جهان بود که در طول شش دهه فعالیت هنری، ۹ بار نامزد جایزهی اسکار شده بود و در توصیف شرایط زندگی انسانی از مایههای کمدی، امید، یاس و ناامیدی بهره میگرفت.
وی در طول سالها فعالیت سینمایی در مجموع ۶۲ فیلم ساخت که فیلمنامه بسیاری از آنان را نیز خودش نوشته بود و علاوهبر آن، کارگردانی ۱۷۰ نمایش تئاتر از او یک چهره درخشان در عرصه این هنر نمایشی ساخته بود.
کارگردانان بسیاری آثار برگمن را الهامبخش حیات سینمایی خود دانستهاند که از آن جمله میتوان به «روبرت آلتمن»، «وودی آلن»، «آتوم اگویان»، «استنلی کوبریک»، «دیوید لینچ»، «پل شرادر»، «آندری تارکوفسکی» و «فرانسوا اوزون» نام برد.
از مهمترین فیلمهای «برگمن» میتوان به «پرسونا»، «فریادها و نجواها»، «مهر هفتم»، «توتفرنگیهای وحشی»، «لبخندهای یک شب تابستانی»، «همچون یک آینه»، «چراغ زمستانی»، «سکوت»، «آستانه زندگی»، از «مردی با یک چتر»، «سرزمین آرزو»، «آینده با من است»، «زندان»، «رازهای زنان»، «تابستانی با مونیکا»، «درسی در عشق»، «چشم شیطان» و «صحنه یک ازدواج» نام برد.
«برگمن» در دسامبر ۲۰۰۳ از دنیای سینما کناره گرفت و روز سیام جولای ۲۰۰۷ در سن ۸۹ سالگی در «فارو» درگذشت.
منبع: مجله فرهنگی فار اوت بریتانیا (Far Out magazine)
منبع: خبرگزاری ایسنامنبع: آفتاب
کلیدواژه: اینگمار برگمن اورسن ولز سینمای جهان تاریخ سینما همشهری کین اورسن ولز ایده ها فیلم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۹۷۶۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انیمیشنهایی متفاوت برای بزرگترها؛ انیمیشنهایی مفرح برای بچهها
آفتابنیوز :
چقدر طول کشید که از پیرمرد شجاع و وفادار و بامزه «آپ/ بالا» خوشتان بیاید و با او همدلی کنید؟ نوازنده شکستخورده انیمیشن «روح» که در زندگی نتوانسته دنبال رؤیای نوازندگیاش برود و تازه پس از مرگ در عالم ارواح شجاعت لازم را برای تغییر زندگیاش به دست میآورد، چقدر شما را به خطر کردن و پی رؤیاهایتان رفتن ترغیب کرده؟ همین اواخر، انیمیشن معمولی «لئو» چقدر دیده شد و پیام ساده و عملیاش که ماهی را هروقت از آب بگیری تازه است، به دلها نشست. ۸ انیمیشنی که در ادامه معرفی شده بخشی از خاطره چند نسل از دنیای انیمیشن است.
شرک (۲۰۰۱)
کارگردان: اندرو آدامسون و ویکی جنسون
محصول: امریکا
یک شخصیت چطور وارد فرهنگ عامه ــ آنهم نه فقط فرهنگ عامه کشور سازنده بلکه فرهنگ عامه بسیاری از مردم در سرتاسر جهان ــ میشود، پاسخش شرک است. اگر شما کسی را به شرک تشبیه کنید بلافاصله مخاطب شما متوجه میشود که منظور شما چیست. شرک و دیگر شخصیتهای این انیمیشن دیدنی خیلی زود جای خود را در میان شخصیتهای ماندگار انیمیشن باز کردند. بچهها و بزرگترها به سرعت عاشق این موجود سبز گنده بداخلاق، اما مهربان و شجاع شدند و حالا سالهاست که تماشاگر دنبالههای آن هستند. حتی اگر دیگر انیمیشنی از شرک تولید نشود، شرک همیشه به حیات خود ادامه میدهد.
شرکت هیولاها (۲۰۰۱)
کارگردان: پیتر داکتر
محصول: امریکا
در مانستروپولیس، هیولاها با ترساندن بچهها از صدای جیغ آنها انرژی تولید میکنند. اما کارخانه تولیدکننده جیغ بچه با مشکل تامین انرژی روبهرو است، چون کودکان دیگر مثل سابق نمیترسند. هیولاها از هر گونه تماس با بچهها مطلقا منع شدهاند، اما سالی و مایک، دو هیولای متخصص ترساندن بچهها، در اثر اشتباهی وارد دنیای بچهها میشوند و همهچیز به هم میریزد. در این بین سالی و مایک کشف میکنند که صدای خنده کودکان انرژی بیشتری تولید میکند. کمتر انیمیشنی به اندازه «شرکت هیولاها» در ترغیب آدمها در مواجهه با ترسهایشان که علت و اساسشان را هم نمیدانند موفق بوده است.
عصر یخبندان (۲۰۰۲)
کارگردان: کریس وج
محصول: امریکا
حتی اگر فرنچایز «عصر یخبندان» را هم ندیده باشید، احتمالا آن سنجابی را که با چنگ و دندان برای حفظ دانه بلوطش خودش را به آبوآتش میزند و بلاهای زیادی سر خودش و دنیای اطرافش میآورد دیدهاید. یکی دیگر از انیمیشنهای ماندگار سالهای آغازین هزار سوم میلادی که تا همین امروز خاطره خوش آن در ذهن تماشاگرانش باقی مانده، «عصر یخبندان» است. داستانی درباره دوستی، مدارا، پذیرش تفاوتها و در عین حال احترام به محیط زیست با شخصیتهای دوستداشتنیای مثل مندی و سید که زوج ناجور، اما جدانشدنیای هستند. درامی جادهای، اکشن و ماجراجویی که شوخیهای بامزهاش به حفظ قوام و انسجامش کمک زیادی کرده.
در جستوجوی نمو (۲۰۰۳)
کارگردان: اندرو استنتون و لی آنکریچ
محصول: امریکا
درونمایه جستوجو در اغلب انیمیشنها قابل تشخیص است. انگار از روز اول که قرار بر پا گرفتن صنعت انیمیشن بوده، طالع شخصیتهای انیمیشن را با جستوجو و سفر نوشتهاند. سه مرحله کلی سفر قهرمان که به «جدایی» (سفر به دنیای ناشناختهها)، «تشرف» (ماجراجویی در دنیای ناشناختهها) و «بازگشت» (برگشت به دنیای عادی) قابل تقسیم است در این انیمیشن و بسیاری انیمیشنهای دیگر کاملا رعایت شده. اینجا سفر درونی با سفر بیرونی همراستا و همزمان شده و تماشاگر راحتتر میتواند تاثیر سفر در پخته شدن خام را دریابد. فیلم اکرانی بسیار موفق داشت و این موفقیت با ساخت دنباله «در جستوجوی دوری» تدوام یافت.
کورالاین (۲۰۰۹)
کارگردان: هنری سلیک
محصول: امریکا
انیمیشن استاپ موشن را اصولا گرم و گیراتر از انیمیشن دوبعدی و سهبعدی میدانید یا نه؟ اگر فکر میکنید استاپ موشن فضایی صمیمی و دوستانه دارد، «کورالاین» حسابی غافلگیرتان میکند. اگر فکر میکنید که استاپ موشن اصولا فاقد صمیمت و جذابیت انیمیشنهای دوبعدی و سهبعدی است، باز هم «کورالاین» شما را متحیر میکند. شاید اگر تیتراژ این انیمیشن جذاب را نبینید، حدس بزنید که کارگردانش تیم برتون است که البته فانتزیهایش تاریکتر و دلهرهآورتر شده. «کورالاین» پاسخ به پرسشی کنجکاویبرانگیز، ولی در عین حال ترسناک است که هر آدمی در بچگی با آن مواجه شده: اگر پدر و مادر آدم جوری دیگری بودند، چه میشد؟
مری و مکس (۲۰۰۹)
کارگردان: آدام اِلیوت
محصول: امریکا
مری و مکس، دو آدم با دنیایی فاصله میانشان، دوست مکاتبهای هستند. مری که در استرالیا زندگی میکند و خانوادهای ازهمپاشیده دارد در هشتسالگی از سر اتفاق شروع به نامهنگاری میکند با مکس چهلوچهارساله چاق و مشکلدار در روابط اجتماعی. رابطه این دو به تدریج عمیقتر میشود و مثل هر رابطه دوستانه دیگری به مشکل میخورد. مری و مکس مستعدند که به تیرهروزیهای زندگی با شدت و حدت واکنش نشان دهند و همین ویژگی هم هست که برای تماشاگر ملموسشان میکند. انیمیشنی ماندگار با تکنیک استاپ موشن.
انومالیزا (۲۰۱۵)
کارگردان: چارلی کافمن و دوک جانسون
محصول: امریکا
مردی میانسال به نام مایکل که متخصص خدمات مشتریان است برای سخنرانی در کنفرانسی وارد هتل فرگولی میشود. هتل فرگولی در ظاهر هیچ شباهتی به هتل اوِرلوک فیلم «درخشش» (۱۹۸۰) استنلی کوبریک ندارد که ساکنانش را به انزوا میکشاند، روحشان را با سیاهی تغذیه میکند و دست آخر باعث جنونشان میشود. در واقع فرگولی برای مایکل به مراتب بدتر از اورلوک است. در این هتل است که مایکل با خودش و زندگی پوچ و بیروحش مواجه میشود. این انیمیشن که با تکنیک استاپ موشن ساخته شده همان روح فیلمنامه مشهور «درخشش ابدی یک ذهن پاک» را دارد؛ غمگین و دریغخوار که با سردی رئالیستیاش برگشتناپذیر بودن زندگی را توی گوش مخاطب میزند و خوشبختانه پایانی نسبتا خوش دارد.
لاکپشت قرمز (۲۰۱۶)
کارگردان: مایکل دودوک دی ویت
محصول: فرانسه و ژاپن
اگر در انیمیشن دنبال آواز و حرکات موزون و دیالوگهای بامزه هستید، این انیمیشن به هیچ وجه مناسب شما نیست. این انیمیشن بیکلام است و صدای طبیعت و موسیقی گوشنواز راوی آن. مردی که با جریان آب به جزیرهای متروک و دورافتاده آورده شده، تصمیم میگیرد با قایقی از جزیره بگریزد، اما لاکپشت قرمز عظیمالجثهای بزرگترین مانع بر سر راه او برای رهایی است. مرد برای بازگشت به اجتماع و خلاصی از طبیعت هرچه در توان دارد رو میکند، ما خلاصی واقعی او در صلحی است که با طبیعت نصیبش میشود. «لاکپشت قرمز» تماشاگرش را به فکر میاندازد که زندگی در طبیعت چه بهایی دارد.
منبع: همشهری آنلاین